13/10/13

"Ο αιώνιος σύζυγος", Fedor Michajlovic Dostojevskij



Ομολογώ πως πάντα έτρεφα μια ιδιαίτερη αδυναμία στους Ρώσους συγγραφείς, από εκείνη την εποχή στην εφηβεία μου που ξεκοκάλισα μεγάλο μέρος των ραφιών της σχολικής βιβλιοθήκης που ήταν αφιερωμένα σε κείνους. Μεγάλη μου αγάπη κατέληξε ο Ντοστογιέφσκι- νομίζω εμένα και σχεδόν όλου του βιβλιόφιλου κόσμου. Είχα καιρό να (ξανά)διαβάσω κάτι δικό του και μιας και «Ο Αιώνιος σύζυγος» βρισκόταν στη βιβλιοθήκη μου δυο φορές, έπιασα στα χέρια μου τη μικρή για τα δεδομένα του συγγραφέα νουβέλα.

Δυο είναι τα βασικά πρωταγωνιστικά πρόσωπα, ο Αλέξης Ιβάνοβιτς Βελτσάνινοφ, ένας άντρας 39 ετών στα όρια της υποχόνδριας που έχει εξαφανίσει ήδη δυο κληρονομιές και κυνηγά μια τρίτη και ο Παύλος Παύλοβιτς Τρουσότσκη ένας άνθρωπος αφοσιωμένος στη μοιχαλίδα γυναίκα του που πέθανε και τον άφησε σε ένα ιδιότυπο πένθος. Σε αντίθεση με τα περισσότερα έργα του Ντοστογιέφκσι εδώ οι δευτερεύοντες χαρακτήρες είναι μόνο σχηματικοί, εστιάζουμε στη σχέση μεταξύ των δυο αντρών που είναι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους.

Ο Βελτσάνινοφ είναι ένας κύριος του καλού κόσμου που ξέρει να γοητεύει τις γυναίκες και που μες στην υποχόνδρια του συγκινείται βαθύτατα όταν μαθαίνει πως η άλλοτε ερωμένη του στην εξοχή, η σύζυγος του Τρουσότσκη, πέθανε και πίσω της άφησε ένα κοριτσάκι, τη Λίζα, που πιθανότατα είναι κόρη του. Από την άλλη ο Τρουσότσκη είναι ένας άντρας διόλου γοητευτικός, αμήχανος, φτιαγμένος για να υπακούει στη μόνιμη σύντροφο. Ο πρώτος είναι σχεδόν πάντα μόνος, ο δεύτερος  πάντα βρίσκει τη συντροφιά μιας συζύγου. Η σύγκρουσή τους, η φιλία τους, η σχέση τους τέλος πάντων ξεκινά με τρόπο τραγικό, για να καταλήξει σε κάτι κωμικοτραγικό.

Η γραφή του Ντοστογιέφσκι είναι γνώριμη, λείπουν βέβαια σε μεγάλο βαθμό οι μακριές συζητήσεις φιλοσοφικού περιεχομένου όπως ας πούμε στο έπος των Αδελφών Καραμαζόφ. Πάντως μου θύμισε πόσο αγαπώ τα βιβλία του, πόσο θα έπρεπε να ξαναπιάσω κάποιο από τα μεγάλα του έργα και να δουλέψω με την ιδέα τι άλλαξε αναγνωστικά από τα 15 μου, στα 25 μου που ξαναδιάβασα κάποια από αυτά ως τα 35.


"Ο αιώνιος σύζυγος", Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, μετ. Μάγδα Καινάδα, εκδ. Ηριδανός, σελ. 174 


2 σχόλια:

  1. Υπάρχουν κάποιες συμπτώσεις που με αφήνουν άφωνο!

    Πρώτα απ' όλα όμως, να σου πω ότι, δεν περίμενα να δω ανάρτηση για τον Ντοστογιέφσκι σε αυτό το μπλογκ. Ίσως γιατί υπέθετα ότι αυτές θα ήταν πολύ πρώιμες αναγνώσεις ή ότι εξαιτίας της πολυχρησίας του ονόματος και των έργων του, μια ανάρτηση για τον Ντοστογιέφσκι θα φάνταζε ως διανοουμενίστικη κομπορρημοσύνη! Δεν ισχύει όμως κάτι τέτοιο, ούτε για τον τρόπο που προσεγγίζεις τις αναγνώσεις σου, ούτε για το έργο του Ντοστογιέφσκι. Ο Ντοστογιέφσκι είναι για όλους, ένας από τους ελάχιστους άφθαρτους και οικουμενικούς συγγραφείς, γιατί κατέληξε όμως να θεωρείται παράδειγμα βαριάς κουλτούρας, δεν μπορώ να το καταλάβω. Αν και για να πω την αλήθεια, αυτή τη φήμη την έχω χρησιμοποιήσει και γω προς ίδιον όφελος -- όταν κάποιος μου απευθύνει την ερώτηση, θέλοντας να μάθει τι βιβλία μού αρέσει να διαβάζω, "ποιος είναι ο αγαπημένος σου συγγραφέας;", εγώ απαντάω, ο Ντοστογιέφσκι (ο οποίος δεν είναι, παρεμπιπτόντως!) και ανάλογα με το αν ξινίσει ή όχι τα μούτρα του, βγάζω τα συμπεράσματά μου και για τις δικές του αναγνώσεις!

    Η σύμπτωση είναι ότι εκεί γύρω στις 12, πριν ανοίξω τον υπολογιστή, χάζευα τον πρόλογο από τους Αδερφούς Καραμαζόφ, τους οποίους θα ξεκινήσω να διαβάζω μετά το πέρας του σχολίου. Έχω διαβάσει το Έγκλημα και Τιμωρία και μερικές νουβέλες (Το όνειρο ενός γελοίου, Λευκές νύχτες) αλλά αυτές οι αναγνώσεις έχουν μείνει βαθιά εγχαραγμένες μέσα μου, πολύ περισσότερο από πιο πρόσφατες αναγνώσεις άλλων μεγάλων έργων. Ο Ντοστογιέφσκι είναι κορυφαίος συγγραφέας, μέσα από τις ιστορίες του, φωλιάζει στην καρδιά σου τον άνθρωπο που πολλές φορές παραπετάμε από δω και από κει. Δεν υπάρχει άλλος συγγραφέας που να σε κάνει, κλείνοντας τα βιβλία του, να νιώθεις περισσότερο άνθρωπος!

    Το μόνο που σιχαίνομαι στον Ντοστογιέφσκι και στην υπόλοιπη Ρώσικη λογοτεχνία είναι τα τεράστια ονόματα. Χάθηκαν τα δισύλλαβα; Ένας Μάκης; Λάκης; Τάκης;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μπα, ακόμα κι έτσι θα τον λέγαν Μάκη Λάκιεβιτς Τακινόφ...

      Σοβαρά τώρα, εδώ φιλοξενούνται οι αναγνώσεις μου, τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Κι αν γουστάρω να διαβάσω Ντοστογιέφσκι φυσικά και θα το κάνω. Υπάρχουν ένα σωρό έντυπα για να ενημερωθεί κάποιος για την καινούργια παραγωγή, δεν είναι αυτή η δουλειά μου.

      Τους αδελφούς Καραμαζώφ τους έχω διαβάσει 2 φορές, μια στην εφηβεία μου που η ανάγνωση μου φάνηκε ευκολότερη αλλά φαντάζομαι πως μόνο αμυδρά κατάλαβα περί τίνος πρόκειται, και μια πριν καμιά δεκαριά χρόνια, όπου η ανάγνωση κάποια στιγμή προς το τέλος μου έγινε βραχνάς όμως άφησε ανεξίτηλα σημάδια, που τα διακρίνω ακόμα. Εύχομαι καλό ταξίδι.

      Υ.Γ. 42 Και μετά από όλα αυτά να σου πω πως αυτή ήταν η ανάρτηση που μετατέθηκε για άλλη ημερομηνία για να ανέβει η πρόσφατη δικιά σου...

      Διαγραφή